Hoe wij ons tegenwoordig Kaat Mossel voorstellen, is voor een flink deel bepaald door wat er in de 18de eeuw over haar is gezegd. Vooral in 1784 was ze het onderwerp van een heuse mediahype. Patriotten voerden daarin de boventoon. En zij waren meestal niet erg vleiend over haar.Roddelend viswijf
Zo verscheen er in 1784 al een 'biografie' over haar onder de titel Egte en ware levensgevallen van de befaamde thans crimineel gevangen Kaatje Vermeulen alias Kaat Mossel. Daarin werd Kaat neergezet als een volstrekt onbetrouwbaar vrouwspersoon dat zich haar hele leven te buiten was gegaan aan allerlei uitspattingen. Er circuleerden ook prenten van Kaat Mossel waarop ze stond afgebeeld als een roddelende viswijf, met oranje strikken om haar hoofd en armen en haar mond wijd opengesperd. Op andere afbeeldingen werd Kaat samen met andere bekende oranjegezinden opgehangen of onthoofd.
Zetbazen van de prins
Het zwart maken van Kaat Mossel was overigens geen doel op zich. Het was de patriotten vooral te doen om de zittende macht in diskrediet te brengen. Met haar eenvoudige afkomst, herkenbare beroep en haar vurige oranjeliefde verschafte Kaat Mossel hen alle ingrediënten die ze nodig hadden. Die gebruikten ze om Kaat neer te zetten als het werktuig van een orangistisch complot. Ze was door Rotterdamse zetbazen van de prins omgekocht om herrie te trappen in de stad, luidde hun voornaamste boodschap. Het gerucht dat Kaat een reisje naar het stadhouderlijk paleis in Den Haag had gemaakt en het drinkgeld had gekregen van rijke Rotterdamse burgers, was wat dat betreft natuurlijk koren op de molen.
Zo verscheen er in 1784 al een 'biografie' over haar onder de titel Egte en ware levensgevallen van de befaamde thans crimineel gevangen Kaatje Vermeulen alias Kaat Mossel. Daarin werd Kaat neergezet als een volstrekt onbetrouwbaar vrouwspersoon dat zich haar hele leven te buiten was gegaan aan allerlei uitspattingen. Er circuleerden ook prenten van Kaat Mossel waarop ze stond afgebeeld als een roddelende viswijf, met oranje strikken om haar hoofd en armen en haar mond wijd opengesperd. Op andere afbeeldingen werd Kaat samen met andere bekende oranjegezinden opgehangen of onthoofd.
Zetbazen van de prins
Het zwart maken van Kaat Mossel was overigens geen doel op zich. Het was de patriotten vooral te doen om de zittende macht in diskrediet te brengen. Met haar eenvoudige afkomst, herkenbare beroep en haar vurige oranjeliefde verschafte Kaat Mossel hen alle ingrediënten die ze nodig hadden. Die gebruikten ze om Kaat neer te zetten als het werktuig van een orangistisch complot. Ze was door Rotterdamse zetbazen van de prins omgekocht om herrie te trappen in de stad, luidde hun voornaamste boodschap. Het gerucht dat Kaat een reisje naar het stadhouderlijk paleis in Den Haag had gemaakt en het drinkgeld had gekregen van rijke Rotterdamse burgers, was wat dat betreft natuurlijk koren op de molen.
Om te laten zien waar zo’n organistisch complot op kom uitdraaien wezen de patriotten op de moord op de gebroeders De Witt in 1672 en de onthoofding van Johan van Oldebarnevelt in 1619. In beide gevallen hadden de prins van Oranje en het gepeupel onder een hoedje gespeeld om hun tegenstanders een kopje kleiner te maken. Zoiets kon nu weer gebeuren.
Boemerang
De ironie wil dat dit soort propaganda later als een boemerang terug zouden komen bij de patriotten. Na de vestiging van de monarchie in 1813 kwamen de zij juist te boek te staan als relschoppers en marionetten van de Franse revolutionairen. Pas de laatste jaren is er sprake van een herwaardering.
De ironie wil dat dit soort propaganda later als een boemerang terug zouden komen bij de patriotten. Na de vestiging van de monarchie in 1813 kwamen de zij juist te boek te staan als relschoppers en marionetten van de Franse revolutionairen. Pas de laatste jaren is er sprake van een herwaardering.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten